Gjyqtarja e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë, Selvie Gjoçaj shpalli të hënën vendimin për rrëzimin e një kërkesë padie të Gjykatës së Posaçme të Apelit kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar, me anë të së cilës kjo e fundit kërkon që të mbajë sekret vendimin që i hap rrugë hetimit të përgjegjësisë së ish-Ministrit të Mbrojtjes, Fatmir Mediu në tragjedinë e Gërdecit.
Rihapja e çështjes ndaj Mediut u vu në lëvizje pas 12 vitesh me inciativën e familjes së një prej viktimave të shpërthimit në mars 2008 në ambientet e ish “Brigadës së Tankeve” , me 26 humbje jete e qindra të plagosur. Sipas kërkuesve dhe SPAK, pas ndryshimeve ligjore të vitit 2012 dhe 2017, deputeti nuk ka më imunitet parlamentar për ndjekjen penale apo gjykimin e tij dhe për rrjedhojë nuk egziston me asnjë pengesë për hetimin e Mediut.
Prokuroria e Posaçme kërkoi revokimin e vendimit të vitit 2009 të Gjykatës së Lartë për pushimin e çështjes në ngarkim të ish-ministrit të Mbrojtjes, por kjo gjykatë ia pasoi Gjykatës së Posaçme çështjen, duke shpallur moskompetencën për shqyrtimin e kërkesës.
Gjykata e Posaçme e Shkallës së Parë vendosi rrëzimin e kërkesës së SPAK për rihapjen e çështjes dhe fajësoi prokurorinë për mosushtrim të ndjekjes penale për 8 vite ndaj ish-ministrit të Mbrojtjes, duke argumentuar se vepra penale është parashkruar. Ky vendim u rrëzua nga Gjykata e Posaçme e Apelit më 24 shtator 2021, që i hapi rrugë procedimit të Mediut.
Dy shkallët e Gjykatës së Posaçme patën qasje të ndryshme lidhur me transparencën e vendimeve të marra pë rkëtë çështje. Ndërkohë që Gjykata e Posaçme e Shkallës së Parë e bëri publik për gjithë mediet vendimin e arsyetuar, ajo e Apelit refuzoi të vendoste në dispozicion një kopje të vendimit të sipërcituar, edhe pas një kërkese për informim që BIRN i drejtoi më 27 shtator 2021, bazuar në ligjin “Për të Drejtën informimit”.
Në refuzim Gjykata e Posaçme e Apelit arsyeton se kërkesa për marrje aktesh shqyrtohet nga gjykata që ka dhënë vendimin sipas nenit 105 të Kodit të Procedurës Penale dhe se nuk është në kompetencën e koordinatorit për të drejtën e informimit.
Ndryshe nga raste të tjera kur kjo gjykatë ka vendosur në dispozicion vendimet e arsyetuara të kërkuara, këtë herë refuzoi duke u bërë objekt i një ankese që BIRN i drejtori Komisionerit për të Drejtën e Informimit dhe Mbrojtjen e të Dhënave Personale, i cili me vendimin e datës 12 nëntor 2021 urdhëroi vendosjen në dispozicion të vendimit të kërkuar.
Duke këmbëngulur në mosbërjen publike të vendimit, Gjykata e Posaçme e Apelit i’u drejtua Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë për të kundërshtuar vendimin e Komisionerit, por kërkesë padia u gjet e pabazuar në ligj dhe në prova. Gjatë shqyrtimit gjyqësor, Gjykata e Posaçme e Apelit ngriti pretendime për cënim të sekretit hetimor në çështjen ku kishte vlerësuar vetëm për plotësim të kritereve ligjore dhe jo për rrethanat e faktit.
Gjatë shpalljes së vendimit të hënën, Gjykata e Posaçme e Apelit nuk kishte përfaqësues të pranishëm në sallën e gjyqit në Gjykatën Administrative të Tiranës kur u noftua rrëzimi i kërkesë padisë si e pabazuar në ligj dhe në prova.
Në vendimin e arsyetuar gjyqtarja e çështjes Selvie Gjoçaj rendit argumentet ligjore dhe ato faktike mbi të cilat ka bazuar rrëzimin e kërkesë padisë.
Ajo vëren se Gjykata e Posaçme e Apelit është autoritet publik dhe se nuk ka kufizime për dhënien e informacionit të kërkuar. Po ashtu, është rrëzuar dhe pretendimi tjetër se gjykimi është kryer në dhomë këshillimi dhe për rrjedhojë të dhënat e vendimit të arsyetuar janë sekrete duke e bërë të ndaluar publikimin e këtij akti.
Sipas Gjykatës Administrative, vendimarrjet e Gjykatave të Posaçme të Shkallës së Parë dhe asaj të Apelit janë bazuar mbi ndryshimet kushtetuese dhe ligjore dhe se nuk rezulton të jenë kryer hetime nga SPAK që mund të cënojnë sekretin hetimor.
Gjyqtarja Gjoçaj konsaton se vetë SPAK ka bërë publike në faqen online nëpërmjet një njoftimi përmbajtjen e kërkesës për revokimin e vendimit të pushimit të Gjykatës së Lartë të vitit 2009, si dhe faktin se Gjykata e Posaçme e Shkallës së Parë e ka bërë publik vendimin e arsyetuar.
Sipas Gjykatës Administrative, shqyrtimi i kërkesës së prokurorit nuk është gjykim themeli, por vlerësim i plotësimit të kushteve ligjore për revokimin e vendimit të 2009-ës.
“Për çështjen në fjalë nuk rezulton të jenë kryer ndonjëherë hetime dhe të jenë mbledhur prova apo prodhuar akte hetimore nga organi i prokurorisë”, vëren Gjoçaj dhe çmon se situata nuk gjendet para ndalimeve të Kodit të procedurës penale ashtu si pretendon Gjykata e Posaçme e Apelit.
Lidhur me pretendimin se gjykimi është bërë në dhomë këshillimi, Gjykata Administrative argumenton se gjykime të tilla kryhen mbi bazën e akteve, pasi nuk është nevoja të dëgjohen palët.
“Ky parashikim është bërë nga ligjvënësi, jo për shkak të jopublicitetit të seancës dhe qëlimit të saj me dyer të mbyllura, por sepse në gjykime të tilla, aq më tepër kur vlerësohet vetëm plotësim kriteresh ligjore, gjykata nuk ka nevojë të dëgjojë palët për të krijuar bindjen e saj të brendshme për dhënien e vendimit”, arsyeton Gjoçaj dhe shton se rastet kur seanca bëhet me dyer të mbyllura dhe duhet të mos jetë publike, janë përcaktuar specifikisht në Kodin e Procedurës Penale.
Gjoçaj ka rrëzuar edhe pretendimin tjetër të Gjykatës së Posaçme të Apelit, sipas të cilës vendimi që njoftohet duhet të jepet i përmbledhur dhe jo kopje e plotë e arsyetuar. “[…]Fakti që gjykata ka detyrim të publikojë në mënyrë të përmbledhur vendimet gjyqësore me interes të veçantë publik, nuk ndalon dhënien e vendimit të plotë, kur ai kërkohet në bazë të së drejtës së informimit, në rastet kur nuk ka kufizime ligjore”, argumenton Gjoçaj dhe thekson se gjykata detyrohet me ligj t’i publikojë të gjitha vendimet gjyqësore.
Sipas Gjykatës Administrative, nuk ka asnjë ndalim ligjor për dhënien e vendimit të arsyetuar në rastin konkret dhe e gjen të bazuar urdhërimin e Komisionerit për të Drejtën e Informimit për dhënien e kopjes së vendimit të kërkuar.
Administrativja pro publikimit të vendimit për hetimin e Mediut për tragjedinë e Gërdecit
Nga Edmond Hoxhaj
