Me ndryshimet në Kodin Zgjedhor, pas jetësimit të ligjit të dekriminalizimit, KQZ është organi që kryen verifikimin e formularëve të dekriminalizimit për të gjithë kandidatët në zgjedhjet lokale dhe parlamentare. KQZ ka strukturë të dedikuar deklarimeve dhe verifikimeve, si dhe ka afate ligjore të verifikimit formal prej tij dhe më pas për kalim për verifikime më të thelluara në Prokurori.
Nga monitorimi i KQZ nga ISP në zgjedhjet e fundit parlamentare rezultoi se ky organ vendosi të pushojë praktikat e verifikimit për kandidatët, të cilët bënin pjesë në parti politike që nuk fituan mandate parlamentare. Nga ana tjetër, verifikimet e tjera morën më shumë kohë sesa periudha elektorale, si dhe nuk u përfshinë në verifikime rastet e kandidatëve “non grata”, përfshirë edhe kur ata ishin kryesues të listave elektorale. Vendimi për të pushuar rastet në shqyrtim për kandidatët jofitues përbën shqetësim për standardet e dekriminalizimit. Ligjërisht, çdo kandidat në listë duhet të ishte trajtuar, si dhe moralisht qytetarët duhet të kenë informacion nëse kandidatët elektoralë kanë pasur rekorde kriminale. Po ashtu, KQZ duhej të kryente verifikime të rasteve të denoncuara edhe në media, përpara datës së zgjedhjeve, përfshirë edhe shqyrtimin e rasteve “non grata”.
Zgjidhja për 6 marsin? KQZ duhet të vijojë praktikën e verifikimit për të gjithë kandidatët që regjistrohen të tillë, pavarësisht nëse zgjidhen ose jo. Qytetarët duhet të dinë rekordet e kandidatëve dhe cilësinë e përfaqësimit që ofrojnë partitë politike. Verifikimet duhet të japin rezultate përpara zgjedhjeve.
Instituti i Studimeve Politike (ISP) është duke jetësuar projektin “Promovimi i transparencës dhe llogaridhënies së zyrtarëve të zgjedhur” mbështetur nga NED (National Endowment for Democracy)
